หมูย่างเมืองตรัง

หมูย่างเมืองตรัง…ตำนานอาหารของฮ่องเต้…สู่สามัญชน
ต้นกำเนิดของหมูย่างเกิดขึ้นในประเทศจีน ประมาณหนึ่งพันปีมาแล้วในสมัยราชวงศ์ถัง การค้นพบวิธีการย่างหมูนั้นเป็นการบังเอิญ คือ ในขณะที่พ่อครัวในพระราชวังกำลังปรุงอาหาร ได้ทำหมูชิ้นหนึ่งตกลงไปในเตาถ่าน จนเนื้อหมูสุกและหนังไหม้ พ่อครัวได้ลองหยิบมาชิมจึงรู้สึกว่าหมูชิ้นนั้นมีรสชาดหอมกรอบอร่อยกว่าเดิมมาก จึงทำให้เขาเริ่มมีความคิดว่า การนำหมูมาย่างเป็นอาหารจะอร่อยกว่าการนำไปใช้ทำอาหารอย่างอื่น ดังนั้นพ่อครัวจึงได้ทดลองนำหมูมาย่างแล้วนำขึ้นถวายฮ่องเต้ ปรากฎว่าฮ่องเต้โปรดมาก เนื่องจากหมูพอ ย่างสุกพอเหมาะ หนังจะมีสีเหลืองดุจทองคำสุกอร่าม ฮ่องเต้จึงตั้งชื่อหมูย่างนี้ว่า “หมูทอง” ทำให้ชาวจีนใช้ชื่อนี้เรียกมาจนถึงปัจจุบัน เมื่อเวลาผ่านมานับพันปี วิชาการหมูย่างก็ได้เผยแพร่โดยการสืบทอดตระกูลของพ่อครัว จนกระทั่งมาถึงมณฑลกวางตุ้ง ซึ่งเป็นมณฑลที่ชาวเมืองมีฝีมือในการปรุงอาหาร จะเห็นได้จากอาหารจีนที่มีรสอร่อยที่สุดจะปรุงโดยพ่อครัวชาวกวางตุ้งทั้งสิ้น ดังนั้นจากเดิมหมูย่างซึ่งเป็นอาหารเฉพาะของฮ่องเต้ก็เริ่มแพร่หลายมาเป็นอาหารของสามัญชน แต่ถือว่าหมูย่างเป็นอาหารระดับฮ่องเต้ เมื่อประมาณ 100 ปีก่อนนี้ ชาวจีนในมณฑลกวางตุ้งซึ่งอยู่ใกล้ทะเล ได้เริ่มอพยพออกจากประเทศโดยทางเรือ เพื่อเสาะหาแผ่นดินทางทะเลใต้คือประเทศไทย ซึ่งร่ำลือกันว่ามีความอุดมสมบูรณ์กว่าประเทศจีนมาก จึงได้ลงเรือกันมาผจญภัยพร้อมกันทั้งหมู่บ้านและมีบางส่วนได้เดินทางเข้ามาประเทศไทย โดยขึ้นฝั่งที่อำเภอกันตัง หรือปากแม่น้ำตรัง และได้มาบุกเบิกตั้งรกรากอยู่ที่จังหวัดตรัง ชาวจีนที่อพยพมานี้มีหลายอาชีพ ส่วนใหญ่จะมาบุกเบิกทำไร่พริกไทย จึงได้ตั้งชื่อจังหวัดตรังว่า “เมืองพริกไทย” ชาวจีนเหล่านี้ จึงได้มีการเลี้ยงหมูพันธุ์เล็ก ซึ่งได้นำลงเรือมาด้วยในตำบลทับเที่ยง ปัจจุบันคืออำเภอเมือง จังหวัดตรัง ปรากฎว่าได้ผลดีมาก ต่อมาได้มีคนกลุ่มหนึ่งนำหมูมาชำแหละขาย ซึ่งก็คือต้นตระกูลของร้านฟองจันทร์ หลังจากนั้นร้านฟองจันทร์ได้รับชาวจีนคนหนึ่งมาจากมณฑลกวางตุ้งชื่อนายซุ่น มีความสามารถในการย่างหมูมาก หมูที่ย่างจะมีรดชาดกลมกล่อมและหนังที่กรอบ สมัยนั้น จังหวัดตรังมีผู้ที่ย่างหมูได้เพียงคนเดียวเท่านั้น ต่อมาเมื่อนายซุ่นมีอายุมากขึ้น ก็ไดฝึกผู้ช่วยขึ้นมา วิชาการย่างหมูจึงได้แพร่หลายจากรุ่นสู่รุ่นตั้งแต่นั้นมา หมูย่างนั้นเดิมเป็นอาหารที่ใช้ในการเซ่นไหว้ของหมู่คนจีน ในงานศพ งานมงคล งานเทศกาลต่างๆ และประกอบพิธีกรรมสิ่งศักดิ์สิทธิ์ หรือการบนบานสานกล่าวตามวิถีชีวิต ซึ่งยังสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน ต่อมาหมู่คนจีนในเมืองตรัง นิยมนำหมูย่างมากินกับกาแฟ เป็นปกติวิสัยมานานแล้ว ความนิยมกระจายมาสู่หมู่คนตรังชั้นกลางที่เป็นข้าราชการ นักธุรกิจ ในเขตเมืองตรังและชานเมืองเป็นลำดับ จนกลายเป็นวัฒนธรรมการกินกาแฟกับหมูย่างในยามเช้า ที่ไม่เหมือนใคร และไม่มีใครเหมือน หมูย่างเมืองตรังจึงกลายเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดตรัง หมูย่างเมืองตรัง อาหารพื้นเมืองจากที่นิยมกันคับแคบในวงจำกัด ได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนจากหอการค้าจังหวัดตรัง ด้วยการจัดงานเทศกาลหมูย่างเมืองตรังขึ้นตั้งแต่ ปี ๒๕๓๓ ต่อเนื่องทุกปี จนถึงปัจจุบัน ประกอบกับการได้โหนกระแสนโยบายการท่องเที่ยวของรัฐบาล จึงกลายเป็นสินค้าที่มีชื่อเสียงไปทั่วประเทศ กลายเป็นของแปลกของโปรด ของประจำบ้านประจำเมืองในที่สุด

ที่มา สน.วัฒนธรรมจังหวัดตรัง